Čet-bot s vještačkom inteligencijom (AI) zamolio je vjernike u punoj Crkvi Svetog Pavla u bavarskom gradu Firtu da ustanu s klupa i slave Gospoda. ChatGPT čet-bot, oličen u avataru bradatog crnca na ogromnom ekranu iznad oltara, zatim je počeo da propovijeda pred više od 300 ljudi u petak ujutro na eksperimentalnoj službi u luteranskoj crkvi koju je skoro u potpunosti generisala AI.

“Dragi prijatelji, čast mi je da stojim ovdje i da vam propovijedam kao prva vještačka inteligencija na ovogodišnjoj konvenciji protestanata u Njemačkoj – rekao je avatar bezizražajnog lica i jednoličnog glasa.

Tu 40-minutnu službu, uključujući propovijed, molitve i muziku, kreirali su ChatGPT i Jonas Zimerlajn, teolog i filozof sa Univerziteta u Beču.

Crkvena služba vještačke inteligencije bila je jedan od stotina događaja na kongresu protestanata u bavarskim gradovima Nirnbergu i susjednom Firtu, i izazvala je toliko veliko interesovanje da su ljudi sat vremena prije nego što je počela, formirali dug red ispred neogotičke zgrade iz 19. vijeka.

Sama konvencija – „Deutscher Evangelischer Kirchentag“, održava se svake druge godine na drugom mjestu u Njemačkoj i privlači desetine hiljada vjernika da se mole, pjevaju i razgovaraju o svojoj vjeri. Oni govore i o aktuelnim svjetskim događajima i traže rješenja za ključna pitanja koja ove godine uključuju globalno zagrijavanje, rat u Ukrajini – i vještačku inteligenciju.

Vjernici u crkvi su pažljivo slušali kako je vještačka inteligencija propovijedala o ostavljanju prošlosti iza sebe, fokusiranju na izazove sadašnjosti, prevazilaženju straha od smrti i nikada ne gubeći povjerenje u Isusa Hrista.

Cijelu službu su „vodila“ četiri različita avatara na ekranu – dvije mlade žene i dva mladića.

Ponekad je avatar generisan vještačkom inteligencijom izazivao i smijeh kao kada je koristio ovještale fraze, a neki su sa oduševljenjem snimali misu mobilnim telefonima, dok su drugi gledali kritičnije.

Hajderoza Šmit, 54-godišnjakinja koja radi u IT-u, rekla je da tu „nije bilo srca i duše“ i da „avatari uopšte nisu pokazivali emocije, nisu imali govor tijela i pričali su tako brzo i monotono da mi je bilo veoma teško da se koncentrišem na ono što su rekli“.

Mark Jansen, 31-godišnji luteranski pastor iz Troisdorfa u blizini zapadnonjemačkog grada Kelna, doveo je grupu tinejdžera. Bio je više nego impresioniran eksperimentom.

„Zaista sam zamišljao da je gore. Ali bio sam pozitivno iznenađen koliko je dobro funkcionisalo. Takođe je jezik vještačke inteligencije dobro funkcionisao, iako je s vremena na vrijeme bio pomalo ‘neravan’“, rekao je Jansen.

Međutim i mladom pastoru je nedostajala emocija ili duhovnost, za šta kaže da je od suštinskog značaja za propovijedi.

Ana Pucio, 28, istraživačica etike tehnologije sa Univerziteta Tvente u Holandiji, poslije službe je rekla da vidi mnogo mogućnosti za korišćenje vještačke inteligencije u religiji: da vjerske službe budu lakše dostupne i obuhvatnije za vjernike koji ne mogu doći u crkvu.

Međutim, ona je istakla i opasnosti:

„Izazov koji vidim je to što je vještačka inteligencija veoma slična čovjeku i da lako je prevariti se time“.

“Takođe, nemamo samo jedno hrišćansko mišljenje, i to je ono što AI takođe mora da predstavlja. Moramo da pazimo da se ne zloupotrijebi tako da se širi samo jedno mišljenje – rekla je ona.

Autor AI mise Simerlajn je rekao da mu nije namjera da sveštenika zamijeni vještačkom inteligencijom. Umjesto toga, on vidi upotrebu vještačke inteligencije kao pomoć svešteniku u svakodnevnom radu.

Neki pastori traže inspiraciju u literaturi, kaže on, pa zašto ne pitati i AI za ideje u vezi sa predstojećom propovijedi.
Drugi bi željeli da imaju više vremena za individualno duhovno rukovođenje svojih parohijana, pa zašto ne ubrzati proces pisanja besjede uz pomoć „Chat bota“ kako bi našli vremena za druge važne obaveze.

“Vještačka inteligencija će sve više preuzimati naše živote, u svim njegovim aspektima. I zato je korisno naučiti da se nosite sa tim -rekao je Simerlajn.

Međutim, eksperimentalna crkvena služba je takođe pokazala granice primjene vještačke veštačke inteligencije u crkvi ili u religiji uopšte. Nije bilo prave interakcije između vjernika i „četbota“ koji nije bio u stanju da odgovori na smijeh ili bilo koje druge reakcije vjernika kao što bi to mogao da uradi čovjek, pastor. Pastor živi s vjernicima, on ih sahranjuje, on ih poznaje od početka – rekao je Simerlajn, a „vještačka inteligencija to ne može. Ona ne poznaje kongregaciju“. (Naj portal)

Our dystopian future.
300 people attended a Church service in Bavaria Germany generated by AI.#CatholicTwitter #Catholic #Christianity pic.twitter.com/c43RnC3T13

— The Original Dark Horse (@Storm1Captain) June 10, 2023