Bosna i Hercegovina obiluje raskošnim i živopisnim planinama, koje su izazov za planinare i zaljubljenike u prirodu, a jedna od takvih, možda manje poznata, jeste Otomalj, planina koja se nalazi na tromeđi Mrkonjić Grada, Jezera i Jajca.

Otomalj je u stvari dio planinskog prostora koji se naziva i Jajačke planine, te svojom morfologijom, vrlo strmim stranama, čunjastim oblikom i izdvojenim perifernim položajem dominira cijelim krajolikom.

Planina je veoma pitoma i pristupačna, s markiranim stazama koje krase mnogobrojni vidikovci, a najčešće se koristi ona koja počinje iz samog podnožja, gdje se nalazi gradić Jezero.

Staza vijuga serpentinama kroz guste bukove i hrastove šume, a pri samom vrhu pojavljuje se stjenoviti krajolik s najvišim vrhom planine visokim 1.054 metra.
Sa njega se, kao sa dlana, prostire pogled na tok rijeke Plive i Plivska jezera, kao i okolne vrhove, dok se u plavičastoj daljini uzdiže veličanstveni masiv Vlašića pokriven snijegom tokom većeg dijela godine.

Otomalj je atraktivan za planinare i ljubitelje prirode tokom cijele godine, pohodi ga veliki broj posjetilaca, a planinarske staze su pogodne i za brdski biciklizam, pa se u proljeće i ljeto mogu sresti brojni avanturisti na dvotočkašima.

“Otomalj je jedna od onih planina koje ne zahtijevaju pretjeranu fizičku spremu i snagu, pa je uspon relativno lagan i zahtijeva samo standardnu planinarsku opremu. Staza spada u srednje teške i tehnički nije pretjerano zahtjevna. Za sve koji žele organizirati dobar izlet u prirodi i uživati u čarima dobrog pogleda preporučujem Otomalj”, kaže planinar Samir Šadić.

Ipak, opreznost je potrebna i na ovoj planini, s obzirom na to da se u stjenovitom području nalazi veliki broj manjih ili većih ponora, za koje je karakteristično da iz njih izbija topao zrak.

Ova pojava se objašnjava termalnim procesima u unutrašnjosti planinskog krasa, kada se tokom vedrih noći, bez mnogo vjetra, hladan vazduh s vrhova planine spušta u pukotine u nižim predjelima.

Tamo se zagrijava i potom nošen podzemnim strujanjima izbija na površinu, a u zavisnosti od situacije može biti i za desetak stepeni topliji od vanjske temperature.
Iz tog razloga u zoni toplog zraka biljke ranije procvjetaju u proljeće.

Kao i za svaku planinu, tako se i za Otomalj vežu narodna predanja i legende, pa tako stariji pričaju o željeznim alkama koje su u davnoj prošlosti služile za vezivanje brodova, a navodno se mogu još pronaći u višim dijelovima planine.

Prema tim legendama, čitav prostor oko Otomalja nekada je bio pokriven morem koje se potom povuklo, a ostalo je samo jedno malo jezero po kojem je i mjestašce ispod planine dobilo naziv. (Naj portal)