Stijene zaliva Fandi u kanadskom regionu Nova Škotska nedavno su proglašene za globalni geopark. Pod zaštitom su Uneska, što znači da su prepoznate kao geološki i kulturno jedinstveno mjesto.
Dug 280 kilometara sa liticama visokim i do 60 metara, zaliv Fandi do sada nije bio svjetski poznata lokacija, ali svjedoči o drevnim geološkim silama koje i danas oblikuju svijet kakav poznajemo. Nigdje drugdje u svijetu nije moguće vidjeti ostatke superkontinenta Pangee, koji je postojao prije 300 miliona godina, a čijim su raspadom nastali kontinenti u obliku sličnom današnjem.
Monumentalne sile nastavljaju da formiraju zaliv, a litice su rezultat najveće plime na zemlji. Plima se penje na visinu od pet spratova, a povlačenjem mora tokom osjeke ponekad se može vidjeti i morsko dno.
Hladne vode sjevernog Atlantika ostavile su trag na tački gdje se Afrika odvojila od Sjeverne Amerike tokom kasnog trijasa, a neki od najvećih tokova lave u istoriji Zemlje oblikovali su visoravni oko zaliva Fandi. Sličan pejzaž nalazi se i na planinama Atlas u Maroku, što takođe govori o nekadašnjoj povezanosti kontinenata.
Zbog svega ovoga ne čudi što su litice bogate fosilima i daju uvid u izumiranje dinosaurusa i pojavu prvih kičmenjaka, koji su bili preteča današnjih ptica, morskih lavova i kitova koji danas naseljavaju Novu Škotsku. U julu 2020. pronađen je fosil star čak 310 miliona godina u blizini obližnjih fosilnih litica Džogins, koje su takođe pod zaštitom Uneska.
Vjeruje se da su prvi ljudi naselili Novu Škotsku prije 13.000 godina. Narod Mi'kmak provodio je ljeta na obali u lovu i pecanju. Njihovo naslijeđe i kultura sačuvani su zahvaljujući arheološkim nalazištima i biće izloženi u Narodnom kulturnom centru Mi'kmak, koji je trenutno u izgradnji.
U okviru Geoparka nalazi se nacionalna istorijska lokacija Mi'kmavej, koja je jedno od 40 turističkih mjesta u parku. Pored toga, turisti su zainteresovani za brojne pješačke staze i geološka nalazišta.
Do geoparka je iz Halifaksa najlakše doći na dva sata vožnje, a posjetioci se uglavnom zadržavaju u gradovima Parsboro, Volfvil i Truro, gdje pored smještaja mogu pronaći brojne restorane, kafiće, iznajmljivanje kajaka i rezervisati ture. (Naj portal)
