Ukupno 157.179 pušača uključeno je u analizu 319 randomizovanih kontrolisanih studija (RCT), koje su pratile uspjeh u prestanku pušenja tokom najmanje šest mjeseci.
„Najbolja stvar koju neko ko puši može da učini za svoje zdravlje je da prestane da puši, kaže naučnik za javno zdravlje Džejmi Hartman-Bojs, u to vrijeme sa Univerziteta u Oksfordu.
„Pušenje je i dalje vodeći uzrok bolesti i smrti koji se mogu spriječiti širom svijeta, i iako mnogi ljudi žele da prestanu da puše, može biti teško to učiniti. Glavni sastojak koji izaziva zavisnost, nikotin, je jedna od najčešće korištenih supstanci i treća najveća zavisnost, koja snažno drži mozak.
Podaci su pokazali da bez pomoći samo oko 6 od 100 ljudi ima šansu da uspješno prestane. Vareniklin i citizin djeluju tako što aktiviraju nikotinske receptore u mozgu – koji oslobađaju dopamin kada se aktiviraju nikotinom – i sprječavaju da ih nikotin aktivira.
Nije bilo značajne razlike u efikasnosti citizina i vareniklina i nikotinskih e-cigareta. Prema nalazima, oko 14 odsto pušača koji pokušaju da prestanu uz pomoć ovih metoda imaće uspješnih šest mjeseci ili duže.
Sledeća najefikasnija strategija bila je kombinovanje dvije vrste terapije zamjene nikotinom (NRT), kao što su nikotinski flasteri i žvakaće gume ili pastile.
„Međutim, korištenje jednog oblika NRT-a, kao što je samo flaster ili žvakaća guma, rezultiralo je manjim brojem osoba koje su odustajale, kaže medicinski naučnik sa Univerziteta Oksford Nikola Lindson.
„Oko 12 od 100 ljudi koji zajedno koriste dva oblika NRT uspješno će prestati, u poređenju sa oko 9 od 100 ljudi koji koriste samo jedan tip. Postepeno smanjenje nikotina može biti nešto efikasnije od naglog prestanka, pokazuju podaci.
Čini se da ne utiče na efikasnost da li neko započne terapiju nikotinom prije ili poslije prestanka pušenja i uzeta doza.
Drugi lijek pod nazivom bupropion (brend Vellbutrin) pokazao je efikasnost kod 9 procenata onih koji su prestali. Podaci o bezbjednosti otkrili su da bupropion može imati veoma mali porast ozbiljnih neželjenih efekata u poređenju sa ne korištenjem jednog lijeka. Uopšteno govoreći, proučavani tretmani su bili bezbjedni, sa nekoliko ozbiljnih neželjenih efekata, iako autori primjećuju da nisu svi RCT-ovi uključivali podatke o neželjenim efektima.
„Objedinjavanje svih dostupnih ispitivanja upoređujući lijekove za odvikavanje od pušenja sa kontrolnim intervencijama je zaista važan način na koji možemo da procijenimo šta pomaže ljudima da prestanu da puše, kaže stručnjak za društvene nauke Kejtlin Notli sa britanskog Univerziteta Istočna Anglija.
„Ova mrežna meta-analiza pokazuje da su elektronske cigarete, vareniklin i citizin efikasna pomagala za prestanak pušenja. Dvostruko više ljudi je uspjelo da prestane da puši koristeći jedno od ovih pomagala u poređenju sa kontrolnim uslovima.
Autori ne misle da će više dokaza promijeniti jasne rezultate, iako bi više podataka u pogledu neželjenih efekata i najboljih kombinacija lijekova i podrške u ponašanju bilo od pomoći.
Kao i većina istraživanja, većina studija je sprovedena u zemljama sa višim prihodima, tako da su dokazi iz zemalja sa nižim prihodima oskudni. Tim se nada da će buduće studije razmotriti kako socioekonomski status utiče na prestanak pušenja.
„Veoma je teško prestati. Postoji nekoliko proizvoda koji mogu pomoći u tome, ali relativna efikasnost ovih metoda je dugo bila neizvjesna, kaže Lindson.
„Naše istraživanje zaranja duboko u svijet odvikavanja od pušenja… pružajući ljudima koji puše, zdravstvenim radnicima i kreatorima politike pouzdane podatke za donošenje odluka na osnovu informacija.
Studija je objavljena u Cochrane bazi podataka sistematskih pregleda. (Naj portal)
