Dok milioni putnika godišnje prolaze kroz međunarodni aerodrom Sabiha Gökçen u Istanbulu, malo ko zna da ova turska nacionalna heroina vuče korijene iz Bosne i Hercegovine.
Prva žena pilot
Rođena 1913. godine, Sabiha je bila mnogo više od simboličkog imena. Bila je prva žena pilot u Turskoj i prva žena na svijetu koja je kao pilot učestvovala u borbenim misijama.
Prema nekim izvorima, njena porodica potječe iz Sarajeva. Dok drugi navode Bijelo Polje u Sandžaku kao rodno mjesto njenih roditelja. Bez obzira na tačan geografski izvor, jedno je sigurno. Sabiha Gökçen je bošnjačkog porijekla, i to porijeklo nikada nije javno isticala, možda iz političkih ili ličnih razloga.
Bila je dijete iz siromašne porodice; otac Mustafa Izet-beg umro je rano, a majka Hajrija se sama brinula o djeci nakon što je najstariji sin poginuo u Prvom svjetskom ratu.
Usvojio je Ataturk
Sudbina je za nju imala poseban plan. Sa samo 11 godina upoznala je Mustafu Kemala Ataturka, osnivača moderne Turske, koji ju je usvojio i dao joj prezime “Gökçen”, što u prijevodu znači “ona s neba”. On ju je podržao da upiše Tursku letačku školu 1935. godine, a već 1936. izvela je svoj prvi samostalni let. Usavršavala se u tadašnjem Sovjetskom Savezu i nastavila obuku u Turskoj, uključujući trening na borbenim avionima i bombarderima.
Godinu dana kasnije, 1937., učestvovala je u borbenoj misiji tokom gušenja kurdskog ustanka u Dersimu, što je ostala mrlja u njenoj biografiji, ali i potvrda njenog učešća u ozbiljnim vojnim operacijama. Ukupno je provela oko 8.000 sati u zraku i učestvovala u 32 vojne operacije.
Objavila je i memoare pod nazivom “Život na putu Ataturka”, a umrla je 2001. godine – samo dva mjeseca nakon što je otvoren aerodrom koji danas nosi njeno ime.
Slavna i poštovana
I dok je u Turskoj slavna i poštovana, u Bosni i Hercegovini Sabiha Gökçen ostaje gotovo nepoznata.
Iako bi zasigurno mogla biti uzor generacijama – kao hrabra žena koja je prkosila vremenu, pravilima i nepravdi, vinući se visoko, u doslovnom i simboličkom smislu.
(Naj portal)
